Od wydawcy.

Zadaniem jest niniejszego dziełka, opracowanego w sposób przystępny dla wszystkich, odnowić w pamięci czytającego ogółu smutne wypadki, których wiekową obecnie obchodzimy rocznicę, i których zbadanie i poznanie dokładne uchronić nas może na przyszłość od wielu błędów w naszem narodowem życiu oraz w kierunku naszej polityki. Odpowiednio temu zadaniu, stosując się do rozmiarów książki, zasłużony autor tej pracy streścił przebieg ostatnich lat 30 samodzielnego bytu Polski, uwzględniając szczególniej epoki trzech rozbiorów. W szczupłym zakresie, w jakim ze względu na niską cenę tej publikacyi zaniknąć się należało, znajdzie tu czytelnik jasny i dokładny zbiór wszystkich faktów, które w ostatnich czasach państwowego istnienia naszej ojczyzny na jej upadek wpływ wywarły, wszystkich usiłowań dążących do odwrócenia tej katastrofy i wszystkich knowań pokątnych albo jawnych zbrodni, jakie ją przyśpieszyły.

Pragnąc aby i zewnętrzna strona wydania odpowiedziała słusznym wymaganiom czytelników, uprosiłem znakomitszych tutejszych artystów naszych o illustracye, przedstawiające najwydatniejsze chwile tej opłakanej epoki dziejów naszych.

Oddając tak opracowane dziełko w ręce publiczności, mam nadzieję, że przyczyni się ono do rozpowszechnienia w najliczniejszych warstwach narodu dokładnej wiadomości przyczyn i przebiegu naszego upadku, a tem samem do zaszczepienia zdrowych pojęć o kierunku, jakiego w pracach narodowych trzymać się powinniśmy, ażeby straszna nauka, jaką nam dają dzieje nasze, nie została dla przyszłości straconą. Z tego powodu sądzę, że światłe obywatelstwo i inteligencya krajowa nie odmówi tej pracy swego poparcia, lecz owszem przyczynić się zechce, w imię ogólnego pożytku, do rozszerzenia koła jej czytelników.

Kraków 18 grudnia 1871 r.

Aleksander Nowolecki.