Monety z napisem Bolesławów i beznapisowe im podobne, lub fabryką zbliżone.

Zanim ten dział monet z wykopaliska Głębockiego opiszemy tu, przypomnieć musimy Czytelnikom, że w końcu XII. wieku i na początku wieku XIII na różnych dzielnicach Polski wielu było książąt, Bolesławów imie noszących a najprzód Bolesław IV. syn Bolesława III. Krzywoustego, zmarły 1173; syn Bolesława zmarły za życia ojca rokiem wpierw Bolesław syn Kazimierza II. Sprawiedliwego ukąszony od żmii zmarł roku 1184. Bolesław, syn Mieczysława III., który zginął w bitwie nad Mozgawą 1195. Bolesław wysoki, książę Wrocławski, syn Władysława II. a wnuk Bolesława Krzywoustego zmarł roku 1201. Syn jego Bolesław II. tegoż roku zmarł co i ojciec. Bolesław III. Szląski, syn Henryka brodatego i Ś. Jadwigi, zmarł roku 1213. Bolesław, syn Konrada księcia na Mazowszu i Kujawach, zmarł roku 1249. Bolesław pobożny, syn Władysława Odonicza, książę Wielkopolski, zmarł roku 1278. Bolesław nakoniec V. wstydliwy, syn Leszka białego, zmarły roku 1279.

Gdy przeto wszyscy wymienieni tu książęta prawie współcześni Mieczysławowi III. mieli prawo bić monete, i bili ją niewątpliwie, znalazłszy w wykopalisku Głębockiem typy z napisami Boleslaus, nie mamy dosyć śmiałości rozdzielać takowe między wymienionych Bolesławów, za mała bowiem liczba okazów, bo wiele reprezentowanych w unikatach tylko, nie pozwala robić żadnych wniosków i żadnych przedwczesnych rozdziałów, do tego bowiem potrzeba większej liczby dokładnie opisanych i korzystnie zbadanych wykopalisk tu należącej epoki. Małych jednak uwag, które się tu nastręczą, nie pominiemy.

Typ 48.

Brakteat pięknej fabryki z srebra próby 16., ważący granów 3, w obwódce perełkowej popiersie książęce, w płaszczu i mitrze z berłem z prawej strony i wyraźnym w perełkowym otoku napisem ✝ BOLESLAVS DVX, należy do jednego z Bolesławów książąt Polskich, wymienionych wyżej, do którego jednak, trudno powiedzieć stanowczo. Bandkie, który pierwszy dał nam figurę tego brakteatu i opis onego, przypisał go Bolesławowi III. (1102—1139) Köhne sądzi, że należy do Bolesława I., Wysokiego, księcia Szląskiego (1168— 1201). Reichel w katalogu swoim policzył go między niepewne monety. — Stronczyński przyznał go Bolesławowi V. wstydliwemu. (127-1279). Beyer posiadając exemplarz z wykopaliska Wienieckiego Nr. 28, zamieścił takowy w katalogu między monetami Bolesławów, z końca XII. i początku XIII. Wieku. Lelewel też zalicza do monet Bolesława V. Wstydliwego. Nasze zaś zdanie jest takie tylko, że w żadnym razie nie jest monetą XIII. wieku, lecz XII. jedynie i dla tego nie może należeć do Bolesława V. Unikat ten z wykopaliska Głębockiego jest w Lubostrońskim zbiorze.

Typ 49.

Brakteat podobny fabryką, poprzedniemu, z tą tylko różnicą, że w miejsce popiersia jest ptak stojący z głową w tył zwróconą, z napisem w otoku BOLEZLAVS DVX. Piękny ten pieniążek po raz pierwszy znalazł się w wykopalisku Wienieckim No. 30. Wydawca rycin tego wykopaliska zaliczył go między monety Bolesława V wstydliwego, księcia Krakowskiego (1227—1272). Beyer, który go posiadał w zbiorze swoim, pomieścił go między monetami Bolesławów XII wieku, tak i my sądzimy. Fabryką zdaje się być zbliżony Wielkopolskim pieniążkom nie z XIII jednak pochodzi wieku, lecz z końca XII. Unikat znaleziony w wykopalisku Głębockiem posiada w swym zbiorze hr. Węsierski.

Typ 50.

Maleńki brakteat, pod arkadą książę siedzący z mieczem na ramieniu lewem, w łuku napis DVX BOL. Unikat z wykopaliska opisywanego jest w zbiorze hr. Węsierskiego.

Typ 51.

Brakteat w obwódce zwyczajnej podwójnej książę w hełmie za murem siedzący, pod nim podpis DYX. BO. Unikat ten z wykopaliska Głębockiego znany był także z wykopaliska w Wieńcu No. 31. Jest to znowu jeden z Bolesławów Szląskich prawdopodobnie, znajduje się u hr. Węsierskiego.

Typ 52.

W obwódce zwyczajnej grubej cztery schodzące się łuki, w wycinkach których głoski: I O A N, w środku krzyż, w otoku w przedziałach ozdobnych cztery głoski: D Y X B. Jest więc znowu moneta któregoś Bolesława Szląskiego. Brakteat ten w lichym bardzo exemplarzu posiadał najprzód książę Wilhelm Radziwiłł, opisał go Köhne 1842 Tab. XI No. 10, Stronczyński typ 47, Lelewel 386 No. 138 i do Szląskich zaliczył go. W wykopalisku Głębockiem było exemplarzy 6 w dwóch odmianach stemplowych, najcalszy jest w zbiorze Lubostrońskim.

Typ 53.

W potrójnej perełkowej obwódce na jednym korpusie dwie twarze, w koronie niby głowa Janusa po bokach głoski b-o- oznaczają zapewne jakiegoś Bolesława. Unikat, jest w zbiorze hr. Węsierskiego, Lubostroński zaś exemplarz pochodzi z wykopaliska Wienieckiego.

Typ 54.

Brakteat szeroki grubej roboty, w obwódce perełkowej twarz książęcia, w otoku jakby ćwiekowy napis: ✝ bo ✝ li ✝ sl ✝. Pieniążek ten poprzednio znalazł się w wykopalisku Wienieckim No. 16. Wydawca tablic tegoż wykopaliska przypisał go Bolesławowi wysokiemu. Lelewel na tyle razy cytowanej kartce brakteatów hebrajskich No. 178 czyta napis hebrajski boleslow (altus ✝ 1201). — W wykopalisku Głębockim był w unikacie — i jest w Lubostroniu.

Typ 55.

Brakteat taki jak opisany u Stronczyńskiego typ 42. a poprzednio przez Köhnego Tab. XI. Nr. 16. i Lelewela IV. 386 Nr. 144. znalazł się w jednym lichym exemplarzu w wykopalisku Głębockiem, obecnie jest u hr. Węsierskiego. Jest to prawdopodobnie Szląski, Bolesława Wysokiego. Beyer też go posiadał z niewiadomego mi wykopaliska. Nr. katalogu 646, w Wieńcu go jednak nie było.

Typ 56.

Brakteat podobny poprzedniemu w fabryce i w rysunku, nie ma jednak napisu Bolesław ale S. Johannes; w ozdobnej arkadzie główka książęcia, nad arkadą napis S IOHS, pod popiersiem na podstawie BTA — (baptista). Jest opisany u Stronczyńskiego typ 43., rysowany u Lelewela Nr. 142. Jedyny exemplarz z wykopaliska Głębockiego jest u hr. Węsierskiego — w Lubostroniu są dwa exemplarze z dawniejszych nabytków. Najpierwszy pisał o nim Dewerdeck Silesia Numismatica pag. 184, tab. II. Nr. 1.

Typ 57.

Jeszcze jeden brakteat zbliżony fabryką do poprzednich, w obwódce perełkowej, wśród ozdobnej sklepistej arkady głowa w prawo zwrócona, w otoku napis ✝ S ✝ l O ✝ H A N ✝ N E S. Opisany u Stronczyńskiego typ 44 i Lelewela IV str. 386 i 141. Jest niewątpliwie Szląskiem. — W wykopalisku Głębockiem unikat, jest w zbiorze Lubostrońskim.

Typ 58.

Aniół z rozpostartemi skrzydłami w stojącej postaci trzyma tablicę, na której napis IOH-S, S. Johannes. O tym brakteacie pierwszy pisał Dewerdeck Silesia Numismatica, pag. 272. Tab. V. Nr. 33, twierdząc, że to brakteat Jana księcia na Steinau albo Luben — miał także dwa exemplarze p. Beyer Nr. 720 i 721. W wykopalisku Głębockiem znalazł się w jednym tylko exemplarzu, i ten jest w Lubostroniu.

Typ 59.

W podwójnej zwyczajnej obwódce róża albo rozeta, w otoku w trzech przedziałach napis SCS — — IOHA — BA (Sanctus Johannes Baptista). I ten nieznany brakteat znalazł się w wykopalisku Głębockiem w jednym tylko exemplarzu, jest dziś u hr. Węsierskiego.

Typ 60.

Cieniuchny bardzo brakteat w obwódce perełkowej, główka Św. Jana, nad głową perełkowa aureola pod głową ozdobne arabeski. Dwa exemplarze zdaje się fabryki Szląskiej znalazły się w wykopalisku Głębockiem — z tych jeden znajduje się w Lubostroniu, drugi u lir. Węsierskiego.

Typ 61.

Brakteat wypukłej, grubej roboty. Na łuku sklepistem orzeł w prawo zwrócony z rozpostartemi skrzydłami. Na łuku napis IOHS. S. Johannes, W wykopalisku Głębockiem dwa były exemplarze, oba ogromnie zniszczone. Przedtem monetka ta była znana z innych Szląskich wykopalisk, opisał ją Stronczyński typ. 45. Lelewel Nr. 140.

Typ 62.

Maleńki brakteat grubej roboty, wypukły, w obwódce perełkowej stół a na stole głowa Św. Jana, po bokach napis: SCS. IOHS. Nieznany dotąd pieniążek w Głębokiem znalazł się w trzech exemplarzach, z tych jeden jest w Lubostroniu. Zdaje się, że pieniążek ten należy do typów monet Szlązkich.

Typ 63.

Brakteat Wrocławski z srebra lichego zniszczony mocno przedstawia w perełkowej obwódce popiersie książęce między dwoma wieżami — książę jest w hełmie i trzyma na prawem ramieniu goły miecz. Na wstędze pod popiersiem napis VRATIZ, znaczący niewątpliwie Vratislavia, Wrocław.

Pieniążek ten posiadał najprzód Wolański (Nr. katalogu 363) i uważał takowy za monetę Pomorską, księcia Wratysława, tak samo sądził i Vossberg. Stronczyński i Bandkie przypisywali tę monetę Henrykowi książęciu Szląskiemu. Lelewel również Szląską upatrywał fabrykę. Beyer posiadał dwa exemplarze (Nr. 726 i 727), znalazł się także i w Pełczyskiem wykopalisku roku 1844 Nr. 80. My sądzimy, że jest w istocie Szląską monetą. W wykopalisku Głębockiem znalazł się jeden exemplarz, który jest w Lubostrońskim zbiorze.