Wizerunki monet

Najcenniejszego w numizmatyce polskiej dzieła hr. Emeryka Czapskiego Cataloque  de  la  collection  des  Medailles  et  monnaies Poloniaes - ozdobą prawdziwą żytkiem wielkim są wizerunki monet i medali takich, które dotąd w żadnych rysunkach i publikacyach ogłoszone nie były. Rysunków tych w tekście pomieszczonych jest kilka set, a jeżeli nie wszystkie pierwszorzędnej są rzadkości, to przeważnie przysługuje im termin numizmatyczny inedita.

To zaznaczywszy zgóry - objaśnię teraz przyczynę i powód dla których pewien szereg wizerunków monet i medali drukiem ogłaszam.

Przed kilku laty hr. Emeryk Czapski w zamian za kilka rzadkich medalików kościelnych ofiarował mi dwieście kliszówz monet polskich; 30 z medali, i 50 z herbów zrysowanych a użytych do szacownego dzieła jego.

Gdy te nadesłane mi klisze, dłuższy czas leżały u mnie bezużytecznie, żal mi się istotnie zrobiło ciekawego na każdy raz materyału, uwięzionego w skrzyni bez żadnej korzyści naukowej.

Zważywszy więc, że gdy dzieło lir. Emeryka Czapskiego jako bardzo kosztowna publikacya nie dla każdego przystępne jest - dalej, że gdy młodszej generacyi numizmatykom nieraz zdarza się nabyć jaką rzadszą sztukę monety polskiej, której nie znajdą zrysowanej i opisanej w przystępniejszych publikacyach numizmatycznych; aw końcu gdy przechowywanie materyału numizmatycznego, bez naukowej korzyści poczytywałbym za zmarnowanie, postanowiłem z kliszów jakie posiadam z dzieła hr. Czapskiego, mały dołożyć przyczynek do numizmatycznej literatury.

Uporządkowawszy więc w pewien systematyczny ład, posiadane przezemnie klisze, objaśniam, że nie wszystkie klisze drzeworytowe, które się mieszczą w tekście dzieła hr. Czapskiego znajdują się tu umieszczone, lecz tylko te, które mnie się dostały - inne bowiem komu innemu ustąpił hr. Czapski. Poddruki które zamieściłem pod każdym rysunkiem monety, odnoszą się jedynie do oznaczenia rodzaju monety i roku w którym wybitą została, potem następują cytaty, pod którym numerem zamieszczony jest opis monety w dziele hr. Czapskiego, oznaczając skróceniem Cz.; drugie skrócenie Sk. z odpowiednim numerem odnosi się do Skorowidzu monet polskich od r. 1506 do 1825 ułożonego przez Karola Beyera, a wydanego przezemnie w autografii w roku 1880.  Trzecie skrócenie Vos. odnosi się do dzieł Vossberga o monetach Toruńskich, Gdańskich, Elblągskich.  Czwarte skrócenie Wal. odnosi się do dzieła hr. Walewskiego  Trojaki koronne Zygmunta III. a w kilku miejscach skrócenie Str. do ostatniej szacownej publikacyi p. K. Stroczyńskiego Dawne monety polskie. Stopień rzadkości od R. do R8 zamieściłem podług oznaczenia hr. Czapskiego. Od długiego opisu wizerunku monety i od czytania legendy na monecie wstrzymałem się dlatego jedynie, że rysunek sam wiernie przedstawiony daleko lepiej rzecz samą opisuje niżby to zamieścić można iw najdłuższym opisie.

Publikacyi tej mojej niewielką tylko liczbę egzemplarzy odbić kazałern, interesować bowiem ona może nie szerszą publiczność, ale jedynie specyalistów numizmatyków, którym ten przyczynek numizmatyczny przypisuję i dedykuję.

Kraków 15 marca 1888 r.