Julian Fałat (1853 Tuligłowy - 1929 Bystra), Wyjazd na polowanie, 1898 r.

olej, płótno, 81 × 198 cm w świetle ramy
sygn., dat. i opisany p. d.: Jul Fałat/ Kraków/1898

„Sceny myśliwskie stały się jednym z najważniejszych tematów w twórczości Juliana Fałata. Indywidualnie zinterpretowane budziły zachwyt publiczności i krytyków. (…) Obrazy Fałata cieszyły się tak wielką popularnością zapewne dlatego, iż myślistwo i łowiectwo było ważnym elementem polskiej kultury szlacheckiej. Myśliwskimi kompozycjami artysty zafascynowany był również Henryk Sienkiewicz, piewca sarmatyzmu. Fałata nie interesował typ polowań par force, tak popularny w polskim malarstwie XIX wieku, lecz raczej indywidualne reakcji ludzi i towarzyszące im napięcie. Wśród bogatego zespołu prac można wyróżnić kilka grup tematycznych, które wielokrotnie przedstawiał: wyjazd na polowanie, nagonkę, odpoczynek myśliwych i powrót z polowania. Pierwsze kompozycje powstały w 1886 roku podczas pobytu w Nieświeżu, na słynnym polowaniu urządzonym dla księcia pruskiego Wilhelma.” (Anna Król, „Julian Fałat”, [katalog wystawy] Stalowa Wola 2010, s. 54–55)

Fundamentalne dla dorobku artystycznego Juliana Fałata są dwa nurty dominujące w jego twórczości, stanowiące równocześnie rozpoznawalny rys jego dzieł. Mowa tu oczywiście o tak zwanych fałatowskich śniegach, przedstawiających zakola rzek oraz o realizacjach poświęconych tematyce myśliwskiej. Zwłaszcza ta druga kategoria prac zajmuje zaszczytne miejsce w ouevre Fałata z uwagi na ich znaczenie w rozwoju artystycznej kariery malarza. Momentem o wielkim znaczeniu okazało się uczestnictwo w polowaniach organizowanych w Nieświeżu, w których bawili książę Antoni Radziwiłł oraz książę Prus, późniejszy cesarz Wilhelm II Hohenzollern. Wydarzenie to zaowocowało stworzeniem kilkudziesięciu kompozycji, z czego kilkanaście w formie fotograficznych reprodukcji zostało opublikowanych i wydanych w pamiątkowej tece. Rozwinęło także wykazywane już wcześniej przez artystę zainteresowanie tematyką myśliwską (przytoczmy chociażby kompozycje „Pejzaż leśny ze zwierzyną”, 1879; „Górale myśliwi”, 1881) oraz przyniosło rozgłos wśród krytyków i społeczeństwa.
W obrębie dzieł inspirowanych łowiectwem, można wyodrębnić u Fałata i przytoczyć za Jerzym Malinowskim cztery zasadnicze kręgi tematyczne: wyjazd na polowanie, podejście do zwierzyny (nagonka), odpoczynek myśliwych po polowaniu oraz powrót z polowania (J. Malinowski, Julian Fałat, Warszawa 1985, s. 29).
W 1894 roku Fałat namalował w technice akwareli wielopostaciową scenę „Nagonka – polowanie w Staszowie” (zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie). Kilka lat później, w 1898 roku, artysta namalował olejną wersję nawiązującą właśnie do tej właśnie kompozycji, a dzieło to jest prezentowane w katalogu aukcyjnym. Fałat już w 1892 roku swoje mniejsze prace przenosił na wielkoformatowe płótna. O olejnych pracach artysty tak pisał Jerzy Malinowski: „Malując szeroko farbami olejnymi potrafi wykorzystać efekty fakturalne. Twarze ludzkie, realistycznie zróżnicowane, zestawia z jaskrawych plam barwnych, które – przy zachowaniu odpowiedniej odległości – syntetyzują się w oku widza.” (Jerzy Malinowski, „Julian Fałat”,
Warszawa 1985, s. 31).
Bardzo prawdopodobne jest, że zarówno o wyżej wspomnianej akwareli, jak i o prezentowanym w katalogu aukcyjnym wspomina w jednym ze swoich listów sam artysta. W liście z 7 maja 1898 roku do Wincentego Łosia artysta pisze: „Najmocniej przepraszam Hrabiego, że zaraz na Jego pismo łaskawe nie odpowiedziałem, albowiem byłem nieobecny w Krakowie. Pisze mi Wielmożny Pan Hrabia w sprawie nabycia akwarelli, której niestety tak długo pozbyć się nie mogę, dopóki olejny podobny obraz nie będzie gotów, a następnie ten szkic zarezerwowany już jest do Berlina. Za tem niezmiernie przykro mi, że hrabia powziął sympatię do obrazka. który już ma od dawna swoje przeznaczenie i właściciela. Zasyłając wyrazy prawdziwego szacunku Jul. Fałat („Fałat znany i nieznany”. T.2. Czasy krakowskie. Korespondencja z lat 1895–1910 (oprac. M. Aleksandrowicz), Bielsko-Biała 2008, s. 211.)