Rudolf Maison, WODAN, ok. 1900

46,5 x 24,0cm - brąz odlewany, cyzelowany, złocony ogniowo pozostałe tytuły: ŚPIĄCY WODAN, WODAN NA TRONIE, ODYN
sygn. na podstawie: R. Maison znak odlewni: GUSS v. A. BRANDSTETTER MUNCHEN
stan zachowania: niewielkie przetarcia patyny i złocenia

Proweniencja: rzeźba zakupiona w antykwariacie w Buenos Aires w roku 2006.

Bibliografia:

Geiger Karin, Tausch Sabine, Rudolf Maison (1854-1904). Regensburg-Műnchen-Berlin, Universitätsverlag Regensburg, 2016.

Małgorzata Najwer, Hermanna Hendricha Świątynia Legend oraz Parsifal i zamek Grala, “Quart”, nr 3(9)/2008, s. 42-63, il.

Plastiken und Ölgemälde moderner Meister: Nachlass Prof. Rud. Maison, München, Sammlung Bankier R. Molenaar, Berlin und anderer Besitz, Auktion in München in der Galerie Helbing, [ katalog dzieł z kolekcji R. Molenaara, Galerie Helbing 28 kwietnia 1913 r., Monachium, 1913, poz. kat. 5, 6.

 

Wodan (Wotan) to starogermański bóg wojny, zwycięstwa i śmierci, odpowiednik anglosaskiego Wodena i skandynawskiego Odyna. Wodan-Odyn jest przedstawiany jako dobrze zbudowany mężczyzna w średnim wieku, z długimi, kręconymi włosami i długą brodą. Jego prawy oczodół jest pusty po tym, jak oddał oko za wodę ze źródła mądrości. W prawej ręce dzierży włócznię Gungnir, za nim siedzą dwa kruki - Hugin (Myśl) i Munin (Pamięć). Odyn zasiada na tronie Hlidskjalf, z którego widać wszystko, co dzieje się w dziewięciu światach.

Wodan, jako monumentalna rzeźba w marmurze, powstał do otwartej w 1903 r. słynnej Sagenhalle - Hali Baśni. Hala została wybudowana w Dolinie Siedmiu Domów w Szklarskiej Porębie z inicjatywy Hermanna von Herdricha (1854-1931), pochodzącego z Harzu, osiadłego w Karkonoszach, charyzmatycznego malarza zafascynowanego germańską mitologią i dawnymi pogańskimi wierzeniami. Drewniany budynek, nawiązujący formą do budownictwa starogermańskiego, został przeznaczony do ekspozycji cyklu ośmiu wielkoformatowych obrazów, przedstawiających historię karkonoskiego Ducha Gór. Wystrój wnętrza tak opisuje Małgorzata Najwer: “Kolekcję uzupełniały – zazwyczaj mniejsze w formatach – obrazy bardziej lub mniej, czasem zupełnie niezwiązane z Sudetami. Kilka rzeźb miało przydawać salonowi powagi Wagnerowskiego Gesamtkunstwerku. Wśród nich, przy wejściu, witała zwiedzających wielka statua Liczyrzepy (...), dalej znajdował się zaś Śpiący Wotan Rudolfa Maisona” (M. Najwer, Hermanna Hendricha…, s. 49). W czasie II wojny całe wyposażenie Sagenhalle zaginęło. Budynek popadł w ruinę, wreszcie został rozebrany.

Oferowana rzeźba stanowi redukcję w brązie słynnej kompozycji. Maison, który zachwycał współczesnych ogromnie szczegółowym, a zarazem naturalistycznym modelunkiem swoich rzeźb, przekazał Wodana w ręce brązowników, którzy z pewnością spełnili jego oczekiwania. Odlew odznacza się znakomitą jakością, jest pozbawiony najmniejszych niedoskonałości. Zarówno obróbka brązownicza, jak i precyzyjne, a zarazem lekkie opracowanie cyzelerskie oraz grawerunki zdradzają rękę biegłych w sztuce rzemieślników. Szczególną uwagę należy zwrócić na złocenie ogniowe. Wykonane tradycyjną techniką, wymagającą wysokich umiejętności, jest grubsze i bardziej trwałe, stąd również bardziej kosztowne niż powszechnie już wtedy stosowane złocenie galwaniczne.

Inny egzemplarz Wodana, także ze złoceniami, znajduje się w zbiorach Muzeum Miejskiego w Monachium. Odlewy nie są numerowane, stąd trudno jest określić, w ilu egzemplarzach rzeźba została wykonana. Niemniej, spodziewać się można, że większość z nich nie przetrwała okresu wojny ani też po jej zakończeniu, kiedy brązy były przetapiane w celu pozyskania tak potrzebnego wtedy surowca. Wiele z nich, ze względu na treści ideowe, celowo przy tym niszczono. Stąd na rynku antykwarycznym Wodana Maisona uznać trzeba za rzadkość.

Rudolf Maison (Ratyzbona 1854 - Monachium 1904) - dziś jest uważany za jednego z bardziej znaczących rzeźbiarzy niemieckich epoki Wilhelma. Studiował architekturę w Monachium, w roku 1891 uzyskał tytuł profesora. W 1892 r. był jednym z założycieli Monachijskiej Secesji. W 1895 r. został honorowym członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, a później także Monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych i Wiedeńskiej Spółdzielni Artystów. Początek jego błyskotliwej kariery jest związany z zamówieniem króla Ludwika II na fontannę Sławy do pałacu Herrenchiemsee. Wiele z jego dzieł, w tym te najbardziej monumentalne, jak pomnik cesarza Fryderyka przed Bode Museum w Berlinie czy dekoracje nowego budynku Reichstagu, nie przetrwało do dnia dzisiejszego. W roku 2016 w Muzeum Historycznym w Ratyzbonie odbyła się wystawa monograficzna artysty, przypominająca jego twórczość.