Wojciech Weiss, WINOBRANIE. BACHANALIA, 1937

50,5 x 65,4cm - olej, płótno

sygn. śr.d.: WW

 

Proweniencja:

– Polska, kolekcja prywatna;

– Doyle New York, aukcja w dniu 16 IX 2020, poz.6;

– New Jersey, Montclair, kolekcja Dorothei Benton Frank; – New York, Brooklyn, Lipert Gallery.

 

Porównaj z:

– Wojciech Weiss (1875-1950). Wystawa monograficzna, Muzeum Narodowe w Poznaniu, VI – IX 1977, poz. kat. 226, il. 197 [Winobranie/Pijana dziewczyna].

 

W latach 30. Weiss bardzo często podejmował temat aktu, który traktował tak samo, jak martwą naturę. Jego modelki to w większości istoty odpsychologizowane, często pozbawione twarzy, zaś uwaga artysty skupiona jest przede wszystkim na plastycznej wrażeniowości. Prezentowane Winobranie zdecydowanie różni się od tych powstających w scenerii pracowni aktów.

 

Tu artysta sięgnął po tradycyjny temat bachanaliów: upojona winem dziewczyna siedzi w koszyku z winogronami, zaś z jej rąk wypada dzban, z którego wylewa się wino. Scenie tej przygląda się nagi chłopiec, trzymający kiść winogron. Wprowadzając tę narrację artysta potęguje nastrój erotyzmu, tworzy przy tym dzieło w nowoczesny sposób podejmujące zagadnienia plastyczne, przywołujące jednocześnie wielką tradycję dawnego malarstwa.

 

W roku 1937 Weiss namalował jeszcze jedną, bliźniaczą dla oferowanego obrazu, kompozycję o tytule Winobranie/Pijana dziewczyna. Obie – różnią się od siebie zaledwie detalami. Oferowane dzieło jest kompozycją nieco bardziej rozbudowaną – po prawej stronie artysta dodał postać chłopca z winogronami. Winobranie/Pijana dziewczyna należy zaś do najbardziej znanych obrazów artysty z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Sam autor kilkakrotnie pokazywał je na swoich wystawach, później obraz ten był prezentowany na jego wystawach monograficznych. Obecnie płótno znajduje się w kolekcji Krzysztofa Musiała.

Wojciech Weiss (Leorda na Bukowinie w Rumunii 1875 - Kraków 1950) - malarz i grafik; w latach 1890-1899 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, początkowo u Jana Matejki, Władysława Łuszczkiewicza, Floriana Cynka, Józefa Unierzyskiego, a następnie także u Leona Wyczółkowskiego i Juliana Fałata. Studia ukończył ze złotym medalem; później kształcił się jeszcze w Paryżu i we Włoszech. Od 1897 był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, w 1906 został członkiem wiedeńskiej „Secesji”. Od 1907 nauczał w krakowskiej ASP – od 1910 jako prof. nadzwyczajny; od 1913 jako prof. zwyczajny. Dwukrotnie – w latach 1918/19 i 1933-1936 – pełnił też funkcję rektora tej uczelni. Był jednym z najwybitniejszych polskich malarzy okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego. We wczesnym okresie malował symboliczne sceny figuralne, często o tematyce fantastycznej, później także portrety, akty i pejzaże. Zajmował się także grafiką i rzeźbą.