Julian Fałat (1853 Tuligłowy - 1929 Bystra), Osiek, 1913 r.

akwarela, papier, 52,5 × 99 cm w świetle passe-partout
sygn. i dat. l. d. Jfałat/Osiek 1913
powyżej w prostokątnej ramce numer inwentarzowy: 945

"Jestem myślą w ukochanym Osieku…"
Fałat

W życie i twórczość Juliana Fałata nierozerwalnie wpisały się dwie miejscowości: położone
w województwie śląskim wsie Osiek i Bystra. Choć to Bystra stała się ostatecznie życiową przystanią dla artysty, Osiek na stałe zagościł w sercu malarza. Tam wielokrotnie powracał szukając inspiracji, tam mieli swój majątek jego serdeczni przyjaciele – Oskar Rudziński i jego małżonka Gabriela z Wrotnowskich Rudzińska. Notabene, Oskar Rudziński pomógł Fałatowi w nabyciu domu w Bystrej, a spowinowacona z Rudzińskimi Gabriela z Brezów Wrotnowska zapoznała artystę z Marią Luizą Comello de Stuckenfeld, z którą wszedł w związek małżeński w 1900 roku. Pobyty w Osieku były okresami niezwykle płodnymi w twórczości artysty. Na płótnach uwieczniał podobizny Rudzińskich, tamtejszy drewniany kościół i kapliczkę, ale przede wszystkim, będąc z zamiłowania pejzażystą, fascynował go osiecki krajobraz. W technice akwarelowej przedstawiał stawy Mały i Duży Bonar, niejednokrotnie z zamieszkałym w ich szuwarach ptactwem, pasy drzewostanów, brzozy chylące się nad kanałem.. Pierwszą zachowaną pracą poczynioną w Osieku jest Krajobraz zimowy datowany na 1891 rok. Nostalgiczny stosunek Fałata do tej miejscowości najdobitniej wyrażają słowa artysty zawarte w korespondencji adresowanej do Gabrieli z Wrotnowskich Rudzińskiej: „Jestem myślą w ukochanym Osieku i oglądam z przyjemnością (inni także z przyjemnością oglądają) brzozę z nad kanału i rybitwy przy spuszczaniu wody z Bonara Wielkiego i inne szkice z Osieka…; Tak bym znów coś namalował ze stawów! (…) Wyobrażam sobie jak tam w Osieku i Łękach musi być pięknie w epoce kwitnięcia bzów…; Myślę ciągle o Osieku i o tych polskich lagunach, które przez tyle lat inspirowały moją sztukę…; Tak chciałbym zobaczyć kochane osieckie stawy, które tu ciągle choć w pamięci obmalowuję…” (Listy Fałata do Rudzińskiej z lat 1921-1929, cyt. za: T. Dudek Bujarek, Julian Fałat- życiorys pędzlem zapisany, Bielsko-Biała 2017, s. 158).