TYLKOWSKI Wojciech. De Breviario Concionatorio, Strenae, Fidelis Prophetissa Concionibus de B. M. Virgine serviens, Conciones Occurentes & Funebres, Cum Aliquibus Fragmentis. Oliwa 1686 [Typis Monasterii Olivensis, imprimebat Joannes Jacobus Textor, Factor]. [1] k., 152, 348, 106 s., [1], [8] k.; 4°. Oprawa pergaminowa z epoki. Rzadkie.
Estr.
XV-XVIII, 31, 456. Rzadki druk wydany w świeżo otwartej
drukarni przy klasztorze cystersów w Oliwie. Jego autorem był jezuita Wojciech
Tylkowski (1624-1695), jeden z najbardziej płodnych pisarzy polskiego
baroku, mający w kolejnych epokach budzić skrajne emocje. Z jednej strony,
począwszy od Oświecenia, zaczęto uważać go za niechlubnego patrona polskiego
obskurantyzmu i intelektualnego zacofania, którego szkodliwość dla kultury
polskiej porównać można jedynie z niesławnymi Nowymi Atenami Benedykta
Chmielowskiego, solidarnie wyśmianymi przez kolejne pokolenia. Z drugiej jednak
strony budziła podziw jego pisarska płodność i rozpiętość zainteresowań – był
autorem ponad 80 dzieł obejmujących prawie wszystkie dziedziny ówczesnej
wiedzy. Tak np. jego wkład w teorię akustyki jest w literaturze
specjalistycznej ceniony aż po dziś dzień, zaś dzieło o meteorologii i
geografii fizycznej pozostawało jedynym tego typu do czasów Jana Śniadeckiego.
Oferowany druk posiada dwie nieaktualne pieczęci własnościowe konwentów z
Europy Zachodniej, co również potwierdza fakt, że dzieła teologiczne
Tylkowskiego były w epoce powszechnie czytanie i szanowane. Trafnie więc Janusz
Tazbir określił go mianem „polihistor ośmieszony”.
Dzieło ma charakter rozważań teologicznych i składa się z kilku części. Otwierają go „Strenae” – traktat o narodzeniu Pańskim. Po nim, z osobną paginacją, następuje traktat o cnotach Maryi – „Fidelis prophetissa” oraz, inaczej niż u Estreichera, „Fragmenta de sanctis in conceptione B. M. Virg.”. Na końcu zamieszczono Anagramaty autorstwa samego Tylkowskiego.
Przetarcia i zarysowania oprawy, nieznaczny ubytek górnej części grzbietu, nieaktualne szyldziki i oznaczenia biblioteczne, ślady wilgoci.
