Łódź-Warszawa 1946. Z oryginału angielskiego przełożył J. Hempel, przedmowę napisał R. Jabłonowski, drugie wydanie poszerzone, nakładcy: Spółdzielnia Wydawnicza SŁOWO i Spółdzielczy Instytut Wydawniczy. S. 240, form. 16 x 22,5, okł. i układ graficzny Eugeniusz Zdun. Oprawa broszurowa lekko zagięta brzegach. Egzemplarz nierozcięty.
Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju jest jedną z najbardziej znanych prac Piotra Kropotkina. Pisał ją w Anglii, w okresie największej popularności teorii "socjaldarwinistów" Hobbesa i Huxleya, dla których ludzkość była, jak formułuje sam Kropotkin, "luźnym zbiorowiskiem istot zawsze gotowych do walki wzajemnej i ograniczonych w swych, instynktach tylko przez wpływ jakiejś władzy". Teorie te były normalnym odbiciem życia ówczesnej Anglii, która dzięki "wolnej konkurencji" podbijała świat. Obalenie tej teorii, teorii, którą dobitnie można scharakteryzować znanym powiedzeniem "człowiek człowiekowi wilkiem", stanowi istotny cel i treść pracy Kropotkina.
