POTOCKI Jan - Principes de chronologie pour les temps antérieurs aux olympiades, Petersbourg 1810

Autor: POTOCKI Jan

Tytuł: Principes de chronologie pour les temps antérieurs aux olympiades

• Miejsce wydania: Petersbourg
• Rok wydania: 1810
• Wydawnictwo: De l'Imprimerie d'Alexandre Pluchart et Comp.
• Liczba stron: [4], 84, [1]
• Ilustracje, mapy: tabl. chronologiczne w tekście
• Wymiar: 29 cm
• Oprawa: oprawa twarda półskórek, futerał
• Stan: książka po zawilgoceniu (widoczne na foto) - bez szkody dla tekstu, kilka zaznaczeń ołówkiem w tekście, między stronami tekstu czyste karty (zapewne na notatki)

Opis:

Bardzo rzadkie! Praca wydana jedynie w 100 egzemplarzach! Praktycznie niepojawiająca się w obrocie antykwarycznym! Być może jest to jedyna szansa by włączyć tą pozycje do swoich zbiorów.

"Większość współczesnych chronolografów posiada głęboką znajomość historii, to też z łatwością układali jej wydarzenie w porządku bardziej czy mniej zbliżonym do prawdy, i na podstawie niewielu daty rozproszonych u autorów, pisali chronologię, którymi mogliśmy się zadowalać. Ale wydało mi się, że w badaniu czasów można posunąć się o krok dalej, jeśli podejść do rzeczy bardziej skrupulatnie – wynieść chronologię starożytną do szeregu nauk ścisłych, pominąwszy kilka anomalii, które wystepują również przy badaniu owych nauk. Prawda bowiem nie zamyka się w ścisłej granicach dowodów matematycznych. Zgoda piszących tworzy pewien porządek dowodów wystarczających do wytworzenia przekonania, bo tylko prawda może stworzyć taką zgodę między historykami różnych krajów, którzy przynajmniej nie naśladowali się wzajemnie, ale nawet nie wiedzieli o swoim istnieniu.

Każdy fakt historyczny promieniuje związkami z faktami, którego poprzedziły, z tymi, które po nim nastąpiły, z historią ościennych krajów. Ale po to, żeby te związki się objawiły, fakt, o którym mowa, musi być osądzony w porządku czasów; jeśli nie jest, to nie tylko związki nie objawiają się, ale pokazują się sprzeczności." (wstęp)

"[...] Uważał on, że jego prace wystarczają nowe kierunki rozwoju nauki w dziedzinie historii chronologii."

"[...] Również z listu do Jana Ch. Albertrandiego przebija wiara autora doskonałość własnych dzieł. Pisze on w nim że dokładność jego wywodów w Principes de chronologii położy chronologię w rzędzie nauk ścisłych." 

(Ryba J. - Jana Potockiego ekstrawagancje wydawnicze, Studia biblio-logiczne, T.1, Katowice 1983)

"Zasady chronologii nie tylko zostało przyjęte z jeszcze większą obojętnością niż poprzednie dzieło Potockiego, ale ich nieliczni czytelnicy dopatrują się w nich obrazy religii, co jest niewybaczalnym grzechem w Rosji roku 1810, kiedy Aleksander I zwraca się coraz bardziej ku chrześcijańskiemu mistycyzmowi."

(Aleksandra Kroh - Jan Potocki. Daleka podróż, Warszawa 2004)

Dlaczego Jan Potocki wydawała swoje w prace w bardzo niskich nakładach, Janusz Ryba:

"Dlaczego więc, mając tak wysokie mniemanie o swoich dziełach i tak bardzo pożądając sławy, podejmował działania, które utrudniały, a nawet uniemożliwiały jej zdobycie? Cechą charakterystyczną Potockiego było przywiązywanie nadmiernej Wagi do sądów krytyki. Znamiennym tego przykładem jest jego reakcja na zarzuty niemieckiego uczonego Augusta L. Schlotzera przeciwko Historie primitive... Potocki, jak to wynika z treści dedykacji, bardzo wysoko oceniały to dzieło i liczył na jego sukces. Lecz w zetknięciu z krytycznym, notabene stronniczym, sądem znikło jego przekonanie o wyjątkowości Historie primitive... Potocki nie zdobył się na replikę, a przecież wiele zarzutów Schlotzera było bezpodstawnych i mógł je z łatwością odeprzeć. Nie tylko nie zdobył się na obronę, ale również zaniechało dalszego kolportażu książki, co przy jej stu egzemplarzach było nakładzie było równoznaczne ze skazaniem dzieła na zapomnienie.

Po tym, jak w ogromnym stopniu stąd Potockiego własnych dziełach kształtowała krytyka, świadczy Przedmowa, jaką poprzedził Principes de chronologie pour les temps antérieurs aux olympiades:

   "Ten fragment, który publikuje – pisze w niej – ofiarowuje grupie światłych czytelników ogólny zarys mojego systemu [...]. Trzon tego dzieła zamierzam opublikować wówczas, kiedy oświecony przez krytykę, będę wiedział, jaką wartość posiada mój system." "

Adam Benedykt Jocher w "Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce...T.1" (Wilno 1840, str. 222, poz. 799) odnotował: "Rzadkie i kosztowne dzieło".

Jan Potocki herbu Pilawa (1761-1815) - podróżnik, polityk, historyk, publicysta, etnograf, jeden z pierwszych polskich archeologów, badacz starożytności słowiańskich, inżynier, kawaler maltański. Urodził się na Podolu, a wychowywał się we Francji i Szwajcarii. Płynnie mówił ośmioma językami.

Unikat!